ਹਮਜ਼ਾ ਯੂਸਫ਼ ਬਣਿਆ ਸਕਾਟਲੈਂਡ ‘ਚ ਪਹਿਲਾ ਮੁਸਲਿਮ ਆਗੂ

ਲੰਡਨ: ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਮੂਲ ਦਾ ਹਮਜ਼ਾ ਯੂਸਫ਼ ਸਕਾਟਲੈਂਡ ਦੀ ਸੱਤਾਧਾਰੀ ਸਕਾਟਿਸ਼ ਨੈਸ਼ਨਲ ਪਾਰਟੀ (SNP) ਦਾ ਮੁਖੀ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਯੂਸਫ ਪੱਛਮੀ ਯੂਰਪ ਦੇ ਦੇਸ਼ ਸਕਾਟਲੈਂਡ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਪਹਿਲਾ ਮੁਸਲਮਾਨ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ। ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਦੇ ਅਧੀਨ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸਕਾਟਲੈਂਡ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਮੰਤਰੀ ਵਜੋਂ ਹਮਜ਼ਾ ਯੂਸਫ਼ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਸਕਾਟਲੈਂਡ ਨੂੰ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦਿਵਾਉਣਗੇ। ਨਿਊਜ਼ ਏਜੰਸੀ ਰਾਇਟਰਜ਼ ਮੁਤਾਬਕ ਜਿੱਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਪਣੇ ਭਾਸ਼ਣ ‘ਚ ਯੂਸਫ਼ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ‘ਸਕਾਟਲੈਂਡ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਹੁਣ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ, ਪਹਿਲਾਂ ਨਾਲੋਂ ਕਿਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਾਨੂੰ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਉਹ ਪੀੜ੍ਹੀ ਹੋਵਾਂਗੇ ਜੋ ਆਜ਼ਾਦੀ ਲਿਆਏਗੀ।

ਭਾਸ਼ਣ ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਦਾਦਾ-ਦਾਦੀ ਦਾ ਵੀ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ ਜੋ 1960 ਵਿੱਚ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਤੋਂ ਸਕਾਟਲੈਂਡ ਆਏ ਸਨ। ਯੂਸਫ਼ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜਦੋਂ ਉਹ ਸਕਾਟਲੈਂਡ ਆਇਆ, ਤਾਂ ਉਹ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਨਾਲ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਬੋਲ ਸਕਦਾ ਸੀ। ਯੂਸਫ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਦਾਦਾ-ਦਾਦੀ ਨੇ ਸੁਫ਼ਨੇ ਵਿਚ ਵੀ ਨਹੀਂ ਸੋਚਿਆ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪੋਤਾ ਇਕ ਦਿਨ ਸਕਾਟਲੈਂਡ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਮੁਸਲਿਮ ਮੰਤਰੀ ਬਣੇਗਾ। ਯੂਸਫ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ‘ਸਾਨੂੰ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਮਾਣ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅੱਜ ਦੀ ਇਸ ਜਿੱਤ ਨਾਲ ਅਸੀਂ ਇਹ ਸੰਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਕਿ ਸਾਡਾ ਰੰਗ ਜਾਂ ਧਰਮ ਸਾਨੂੰ ਉਸ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰਨ ਤੋਂ ਨਹੀਂ ਰੋਕਦਾ ਜਿਸ ਨੂੰ ਅਸੀਂ ਘਰ ਕਹਿੰਦੇ ਹਾਂ।’ ਯੂਸਫ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਕਾਟਲੈਂਡ ਦੇ ਨੇਤਾ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਤੇ ਉਸ ਦਾ ਧਿਆਨ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਜੀਵਨ ਪੱਧਰ ਨੂੰ ਉੱਚਾ ਚੁੱਕਣ, ਪਾਰਟੀ ‘ਚ ਫੁੱਟ ਨੂੰ ਖ਼ਤਮ ਕਰਨ ਅਤੇ ਆਜ਼ਾਦੀ ਲਈ ਨਵੇਂ ਸਿਰੇ ਤੋਂ ਯਤਨ ਕਰਨ ‘ਤੇ ਹੋਵੇਗਾ।

ਆਜ਼ਾਦੀ ਦਾ ਰਾਹ ਨਹੀਂ ਆਸਾਨ 

ਯੂਸਫ਼ ਨੇ ਸਕਾਟਲੈਂਡ ਦੀ ਅਰਧ-ਖੁਦਮੁਖਤਿਆਰੀ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰਨ ਲਈ ਚੋਣ ਦੌੜ ਵਿੱਚ ਦੋ ਉਮੀਦਵਾਰਾਂ ਨੂੰ ਹਰਾਇਆ। ਚੋਣ ਜਿੱਤਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਯੂਸਫ਼ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਖੁਦ ਸਕਾਟਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਘੱਟ ਗਿਣਤੀ ਭਾਈਚਾਰੇ ਤੋਂ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹ ਆਪਣੇ ਤਜ਼ਰਬੇ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸਮਲਿੰਗੀ ਅਤੇ ਟਰਾਂਸਜੈਂਡਰ ਸਮੇਤ ਸਾਰੀਆਂ ਘੱਟ ਗਿਣਤੀਆਂ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਲਈ ਲੜਨ ਲਈ ਕਰੇਗਾ। ਮੇਰੇ ਲਈ ਅੱਗੇ ਦਾ ਰਾਹ ਬਹੁਤ ਔਖਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਸਕਾਟਿਸ਼ ਨੈਸ਼ਨਲ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਨੀਤੀ ਸਕਾਟਲੈਂਡ ਨੂੰ ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਤੋਂ ਆਜ਼ਾਦ ਕਰਵਾਉਣ ਦੀ ਰਹੀ ਹੈ। ਸਕਾਟਲੈਂਡ ਤਿੰਨ ਸਦੀਆਂ ਤੋਂ ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਦੇ ਅਧੀਨ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਕਾਟਲੈਂਡ ਦੀ ਸੱਤਾਧਾਰੀ ਪਾਰਟੀ ਇਸ ਨੂੰ ਆਜ਼ਾਦ ਕਰਵਾਉਣ ਲਈ ਲਗਾਤਾਰ ਯਤਨ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਨਿਕੋਲਾ ਸਟਰਜਨ, ਜੋ ਕਿ ਯੂਸਫ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸਕਾਟਲੈਂਡ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਮੰਤਰੀ ਸੀ, ਨੇ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੀ ਆਪਣੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਵਿੱਚ ਅਸਫਲ ਰਹਿਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ। ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸਰਕਾਰ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਸਕਾਟਲੈਂਡ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦਾ ਰਾਹ ਰੋਕਦੀ ਰਹੀ ਹੈ।

ਹਮਜ਼ਾ ਯੂਸਫ਼ ਦੇ ਦਾਦਾ-ਦਾਦੀ 1960 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਤੋਂ ਸਕਾਟਲੈਂਡ ਆਵਾਸ ਕਰ ਗਏ ਸਨ। ਉਸਦੇ ਪਿਤਾ ਦਾ ਜਨਮ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਮਾਂ ਦਾ ਜਨਮ ਕੀਨੀਆ ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬੀ ਮੂਲ ਦੇ ਇੱਕ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਗਲਾਸਗੋ ਦੇ ਇੱਕ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਮੁਢਲੀ ਸਿੱਖਿਆ ਲੈਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸਨੇ ਗਲਾਸਗੋ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਰਾਜਨੀਤੀ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ। ਆਪਣੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਪੂਰੀ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਯੂਸਫ਼ ਨੇ ਇੱਕ ਕਾਲ ਸੈਂਟਰ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਫਿਰ ਸਾਬਕਾ ਫਸਟ ਮਨਿਸਟਰ ਐਲੇਕਸ ਸੈਲਮੰਡ ਦਾ ਸਹਾਇਕ ਬਣ ਗਿਆ। 2011 ਵਿੱਚ ਉਹ ਗਲਾਸਗੋ ਲਈ ਵਾਧੂ ਮੈਂਬਰ ਵਜੋਂ ਸਕਾਟਿਸ਼ ਸੰਸਦ ਲਈ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਆਪਣੀ ਜਿੱਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਯੂਸਫ਼ ਨੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਅਤੇ ਉਰਦੂ ਵਿੱਚ ਸਹੁੰ ਚੁੱਕੀ। ਅਗਲੇ ਹੀ ਸਾਲ ਉਹ ਸਕਾਟਿਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਮੰਡਲ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲ ਹੋ ਗਿਆ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਉਹ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਸਿਹਤ ਸਕੱਤਰ ਦੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਕੰਮ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਯੂਸਫ ਨੇ 2010 ਵਿੱਚ ਸਾਬਕਾ SNP ਕਾਰਕੁਨ ਗੇਲ ਲਿਥਗੋ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕੀਤਾ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਜੋੜੇ ਨੇ ਸੱਤ ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ ਤਲਾਕ ਲੈ ਲਿਆ। ਸਾਲ 2019 ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਨਾਦੀਆ ਅਲ ਨਕਲਾ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕੀਤਾ।