ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ‘ਚ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਈਲ ਮੱਛੀਆਂ ਦੀ ਰਹੱਸਮਈ ਢੰਗ ਨਾਲ ਮੌਤ

ਵੈਲਿੰਗਟਨ- ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਦੇ ਉੱਤਰੀ ਆਈਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਕੌਰੀਟੂਥੀ ਸਟ੍ਰੀਮ ਨੇੜੇ 3500 ਤੋਂ ਵੱਧ ਈਲ ਮੱਛੀਆਂ ਮਰੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਮਿਲੀਆਂ ਹਨ। ਅਜਿਹਾ ਇਸ ਸਾਲ ਦੂਜੀ ਵਾਰ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਪਹਿਲੀ ਘਟਨਾ ਕਰੀਬ ਇੱਕ ਮਹੀਨਾ ਪਹਿਲਾਂ ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਦੇ ਦੂਜੇ ਕਿਨਾਰੇ ਵਾਪਰੀ ਸੀ। ਪਿਛਲੀ ਵਾਰ ਮਰੀਆਂ ਮੱਛੀਆਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਸੀ ਕਿ ਉੱਥੇ ਕੋਈ ਜ਼ਹਿਰੀਲਾ ਪਦਾਰਥ ਸੀ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਭਾਰੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਹੋਇਆ ਸੀ।

ਮੌਜੂੂਦਾ ਸਮੇਂ ਜਿਹੜੀਆਂ ਮੱਛੀਆਂ ਮਰੀਆਂ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮਰਨ ਦੇ ਕਾਰਨਾਂ ਦਾ ਅਜੇ ਤੱਕ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਲੱਗ ਸਕਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਮੱਛੀਆਂ ਇੱਕ ਨਦੀ ਵਿੱਚ ਮਰੀਆਂ ਪਈਆਂ ਮਿਲੀਆਂ। ਇਸ ਸਟ੍ਰੀਮ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਸਥਾਨਕ ਸਮੂਹ ਦੀ ਮੈਂਬਰ ਹੋਨਾ ਐਡਵਰਡ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਸਟ੍ਰੀਮ ਦੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਲਗਾਤਾਰ ਘਟਦੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਈਲ ਮੱਛੀਆਂ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਾਣੀ ਦੇ ਉੱਪਰ ਅਤੇ ਹੇਠਾਂ ਵੱਲ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਘੁਲੀ ਆਕਸੀਜਨ ਦੀ ਵੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਇਹ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਕਿ ਸਟ੍ਰੀਮ ਵਿੱਚ ਐਲਗੀ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵੱਧ ਰਹੀ ਸੀ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਆਕਸੀਜਨ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਘਟਦੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਨਦੀ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਜਾਂ ਤਾਂ ਪਾਣੀ ਵਗ ਰਿਹਾ ਹੈ ਜਾਂ ਇਹ ਮੌਜੂਦ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਪ੍ਰਵਾਹ ਨਾ ਹੋਣ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਆਕਸੀਜਨ ਦੀ ਘਾਟ। ਹੋਰ ਕਾਰਨਾਂ ਦੀ ਵੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ।

ਐਡਵਰਡ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਜ਼ਹਿਰ, ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਆਦਿ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਪਰ ਜੇਕਰ ਇਹ ਮੱਛੀਆਂ ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮਰਦੀਆਂ ਰਹੀਆਂ ਤਾਂ ਦਰਿਆ ਦਾ ਪਾਣੀ ਸਮੁੰਦਰ ਵਿੱਚ ਚਲਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਦਾ ਵਾਤਾਵਰਣ ਵਿਗੜ ਜਾਵੇਗਾ। ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਦਸੰਬਰ ਵਿੱਚ ਜਾਪਾਨ ਵਿੱਚ ਤੱਟ ਦੇ ਨੇੜੇ ਲਗਭਗ 1300 ਟਨ ਸਾਰਡੀਨ ਅਤੇ ਮੈਕਰੇਲ ਮੱਛੀਆਂ ਮਰੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਮਿਲੀਆਂ ਸਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਜੂਨ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਟੈਕਸਾਸ ਦੀ ਖਾੜੀ ਤੱਟ ਨੇੜੇ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਮੱਛੀਆਂ ਮਰੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਮਿਲੀਆਂ ਸਨ। ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਮਾਰਚ ਵਿੱਚ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਲੰਬੀ ਨਦੀ ਵਿੱਚ ਲੱਖਾਂ ਮੱਛੀਆਂ ਦੀਆਂ ਲਾਸ਼ਾਂ ਮਿਲੀਆਂ ਸਨ। ਸਾਲ 2022 ਵਿੱਚ ਪੋਲੈਂਡ ਅਤੇ ਜਰਮਨੀ ਵਿਚਕਾਰ ਵਹਿਣ ਵਾਲੀ ਓਡਰ ਨਦੀ ਵਿੱਚ 300 ਟਨ ਮੱਛੀਆਂ ਦੀਆਂ ਲਾਸ਼ਾਂ ਮਿਲੀਆਂ ਸਨ।

ਇੱਕ ਅਧਿਐਨ 2022 ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਕਿ ਮਿਨੇਸੋਟਾ ਅਤੇ ਵਿਸਕਾਨਸਿਨ ਦੀਆਂ ਝੀਲਾਂ ਵਿੱਚ ਮੱਛੀਆਂ ਦੀ ਮੌਤ ਦਰ ਪਿਛਲੇ ਦਸ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਵਧੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਥਾਵਾਂ ਤੋਂ ਮੱਛੀਆਂ ਦੇ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਮਰਨ ਦੀਆਂ ਖ਼ਬਰਾਂ ਆਉਣ ਲੱਗ ਪਈਆਂ ਹਨ। ਹੋਨਾ ਐਡਵਰਡ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਟਰੀਮ ਵਿੱਚ ਨਵੀਆਂ ਪੈਦਾ ਹੋਈਆਂ ਈਲਾਂ ਦੇ ਬਚਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਘੱਟ ਹੈ। ਪਰ ਇੰਨੀ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਮੌਤਾਂ ਚਿੰਤਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਹੈ।ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਮੱਛੀਆਂ ਪੂਰੀ ਧਾਰਾ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰਕੇ ਸਮੁੰਦਰ ਕੰਢੇ ਪਹੁੰਚਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮਰ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਕਿਉਂਕਿ ਜੇਕਰ ਸਾਫ਼ ਪਾਣੀ ਦੀਆਂ ਈਲਾਂ ਨੂੰ ਚੰਗੀ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਇਹ 52 ਸਾਲ ਤੱਕ ਜੀਅ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਮੱਛੀਆਂ ਦੀ ਮੌਤ ਦਾ ਕਾਰਨ ਵਧਦਾ ਤਾਪਮਾਨ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਅੱਜ ਕੱਲ੍ਹ ਸਮੁੰਦਰੀ ਹੀਟਵੇਵ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵੱਧ ਰਹੇ ਹਨ।