ਭਾਰਤ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਦਾ ਨਵਾਂ ਇੰਜਣ ਬਣਨ ਲਈ ਤਿਆਰ : RBI ਗਵਰਨਰ

ਮੁੰਬਈ – ਭਾਰਤੀ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ (ਆਰ.ਬੀ.ਆਈ.) ਨੇ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨੂੰ ਚਾਲੂ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ ਲਈ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਕੁੱਲ ਘਰੇਲੂ ਉਤਪਾਦ (ਜੀ.ਡੀ.ਪੀ.) ਦੇ ਵਾਧੇ ਦੇ ਅਨੁਮਾਨ ਨੂੰ 6.5 ਫ਼ੀਸਦੀ ‘ਤੇ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਿਆ। ਕੇਂਦਰੀ ਬੈਂਕ ਦੇ ਗਵਰਨਰ ਸ਼ਕਤੀਕਾਂਤ ਦਾਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਦਾ ਇੰਜਣ ਬਣਨ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹੈ। ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ ਦੀ ਦੋ-ਮਾਸਿਕ ਮੁਦਰਾ ਸਮੀਖਿਆ ਪੇਸ਼ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਦਾਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਗਲੋਬਲ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਦੀ ਸੁਸਤ ਰਫ਼ਤਾਰ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​​​ਮੰਗ ਕਾਰਨ ਘਰੇਲੂ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਲਚਕ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਰਹੀ ਹੈ। 

ਆਰਬੀਆਈ ਗਵਰਨਰ ਨੇ ਕੌਟਿਲਯ ਦੇ ਮਹਾਨ ਗ੍ਰੰਥ ‘ਅਰਥਸ਼ਾਸਤਰ’ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੰਦੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਤਰੱਕੀ ਲਈ ਮੈਕਰੋ-ਆਰਥਿਕ ਸਥਿਰਤਾ ਅਤੇ ਸਮਾਵੇਸ਼ੀ ਵਿਕਾਸ ਬੁਨਿਆਦੀ ਤੱਤ ਹੈ। ਉਸਨੇ ਕਿਹਾ, “ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਅਸੀਂ ਕਈ ਝਟਕਿਆਂ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣ ਲਈ ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਨੀਤੀ ਤਾਲਮੇਲ ਨੂੰ ਅਪਣਾਇਆ ਹੈ, ਉਸ ਨੇ ਮੈਕਰੋ-ਆਰਥਿਕ ਅਤੇ ਵਿੱਤੀ ਸਥਿਰਤਾ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​​​ਕੀਤਾ ਹੈ।” ਬਾਹਰੀ ਖੇਤਰੀ ਕਾਫ਼ੀ ਹੱਦ ਤੱਕ ਪ੍ਰਬੰਧਨਯੋਗ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇੱਕ ਦਹਾਕਾ ਪਹਿਲਾਂ ਡਬਲ ਬੁੱਕਕੀਪਿੰਗ ਦੇ ਦਬਾਅ ਦੀ ਬਜਾਏ ਹੁਣ ਡਬਲ ਬੁੱਕਕੀਪਿੰਗ ਦੇ ਲਾਭ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਬੈਂਕਾਂ ਅਤੇ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੋਵਾਂ ਦੇ ਖਾਤੇ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਹਨ। ਗਲੋਬਲ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਇਸ ਸਮੇਂ ਮੁਸ਼ਕਲ ਵਿੱਤੀ ਸਥਿਤੀਆਂ, ਲੰਬੇ ਭੂ-ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਤਣਾਅ ਅਤੇ ਵਧ ਰਹੇ ਭੂ-ਆਰਥਿਕ ਵਿਖੰਡਨ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਕਾਰਨ ਸੁਸਤ ਹੈ। 

ਆਰਬੀਆਈ ਗਵਰਨਰ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਗਲੋਬਲ ਰੁਝਾਨਾਂ ਦੇ ਉਲਟ, ਘਰੇਲੂ ਆਰਥਿਕ ਗਤੀਵਿਧੀ ਉਛਾਲ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​​​ਘਰੇਲੂ ਮੰਗ ਤੋਂ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਦਾ ਨਵਾਂ ਇੰਜਣ ਬਣਨ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹੈ।” ਦਾਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭੂ-ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਦਬਾਅ, ਵਿੱਤੀ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਅਸਥਿਰਤਾ ਅਤੇ ਈਂਧਨ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਅਤੇ ਜਲਵਾਯੂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਘਟਨਾਵਾਂ ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਲਈ ਜੋਖਮ ਪੈਦਾ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰੇ ਪਹਿਲੂਆਂ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ ਆਰਬੀਆਈ ਨੇ ਚਾਲੂ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ ਵਿੱਚ 6.5 ਫ਼ੀਸਦੀ ਦੀ ਵਿਕਾਸ ਦਰ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਦਾ ਅਨੁਮਾਨ ਲਗਾਇਆ ਹੈ। 

ਆਰਬੀਆਈ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 2023-24 ਦੀ ਦੂਜੀ ਤਿਮਾਹੀ ਵਿੱਚ ਵਿਕਾਸ ਦਰ 6.5 ਫ਼ੀਸਦੀ, ਤੀਜੀ ਤਿਮਾਹੀ ਵਿੱਚ ਛੇ ਫ਼ੀਸਦੀ ਅਤੇ ਚੌਥੀ ਤਿਮਾਹੀ ਵਿੱਚ 5.7 ਫ਼ੀਸਦੀ ਰਹਿਣ ਦਾ ਅਨੁਮਾਨ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਤਿਮਾਹੀਆਂ ਵਿੱਚ ਬਰਾਬਰ ਦੇ ਜੋਖਮਾਂ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ ਪੂਰੇ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ ਲਈ ਵਿਕਾਸ ਦਰ 6.5 ਫ਼ੀਸਦੀ ਰਹਿਣ ਦਾ ਅਨੁਮਾਨ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਜਦਕਿ ਅਗਲੇ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 2024-25 ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਤਿਮਾਹੀ ‘ਚ ਅਸਲ ਵਿਕਾਸ ਦਰ 6.6 ਫ਼ੀਸਦੀ ਰਹਿ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਅਗਸਤ ‘ਚ ਵੀ ਸਮੀਖਿਆ ਬੈਠਕ ‘ਚ ਆਰਬੀਆਈ ਨੇ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 2023-24 ਲਈ ਸਿਰਫ਼ 6.5 ਫ਼ੀਸਦੀ ਵਿਕਾਸ ਦਰ ਦਾ ਅਨੁਮਾਨ ਲਗਾਇਆ ਸੀ। 

ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ ਦੇ ਗਵਰਨਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਾਰਤੀ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਚੁਣੌਤੀਪੂਰਨ ਆਲਮੀ ਮਾਹੌਲ ਵਿੱਚ ਵਧ ਰਹੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਅੰਤਰੀਵ ਮੈਕਰੋ-ਆਰਥਿਕ ਬੁਨਿਆਦੀ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸਹਾਇਕ ਬਿੰਦੂਆਂ ਤੋਂ ਮਜ਼ਬੂਤੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਦਾਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕੁਝ ਖਾਧ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੀਆਂ ਵਧਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਨੇ ਜੁਲਾਈ-ਸਤੰਬਰ ਤਿਮਾਹੀ ਵਿੱਚ ਮਹਿੰਗਾਈ ਵਿੱਚ ਗਿਰਾਵਟ ਦੇ ਰੁਝਾਨ ਨੂੰ ਰੋਕਿਆ ਹੈ। ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ ਨੇ ਚਾਲੂ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ ‘ਚ ਪ੍ਰਚੂਨ ਮਹਿੰਗਾਈ ਦਰ 5.4 ਫ਼ੀਸਦੀ ਰਹਿਣ ਦਾ ਅਨੁਮਾਨ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਿਆ ਹੈ।