G7 ਦੀ ਕੀਮਤ ਹੱਦ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਰੂਸ ਨੇ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਕਾਫ਼ੀ ਛੋਟ ‘ਤੇ ਤੇਲ ਦੇਣ ਦੀ ਕੀਤੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ – ਰੂਸ ਤੋਂ ਕੱਚੇ ਤੇਲ ਦੀ ਦਰਾਮਦ ਕੀਮਤ ਤੈਅ ਕਰਨ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਜੀ-7 ਦੇਸ਼ਾਂ ‘ਚ ਕਾਫੀ ਹੰਗਾਮਾ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ ਪਰ ਰੂਸ ਵੀ ਇਸ ਦਾ ਜਵਾਬ ਦੇਣ ‘ਚ ਪਿੱਛੇ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਮਾਸਕੋ ਨੇ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਨਾਲੋਂ ਘੱਟ ਕੀਮਤ ‘ਤੇ ਤੇਲ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਵਾਉਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹੈ। ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਇੱਕ ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਸਿਧਾਂਤਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਇਹ ਕਿਹਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਬਦਲੇ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਜੀ-7 ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ।” ਇਸ ਮੁੱਦੇ ‘ਤੇ ਕੋਈ ਫੈਸਲਾ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਲਿਆ ਜਾਵੇਗਾ ਕਿਉਂਕਿ ਫਿਲਹਾਲ ਸਾਰੇ ਹਿੱਸੇਦਾਰਾਂ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਚੱਲ ਰਹੀ ਹੈ।

ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਛੋਟ ਇਰਾਕ ਵੱਲੋਂ ਪਿਛਲੇ ਦੋ ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੌਰਾਨ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਛੋਟ ਨਾਲੋਂ ਵੱਧ ਹੋਵੇਗੀ। ਮਈ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਲਈ ਰੂਸੀ ਕੱਚੇ ਤੇਲ ਦੀ ਕੀਮਤ ਭਾਰਤੀ ਕੱਚੇ ਦਰਾਮਦ ਬਾਸਕੇਟ ਵਿੱਚ 110 ਡਾਲਰ ਪ੍ਰਤੀ ਬੈਰਲ ਦੀ ਔਸਤ ਕੀਮਤ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ 16 ਡਾਲਰ ਪ੍ਰਤੀ ਬੈਰਲ ਘੱਟ ਸੀ। ਜੂਨ ‘ਚ ਇਹ ਛੋਟ ਘਟਾ ਕੇ 14 ਡਾਲਰ ਪ੍ਰਤੀ ਬੈਰਲ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਭਾਰਤੀ ਕਰੂਡ ਬਾਸਕੇਟ ਦੀ ਔਸਤ ਕੀਮਤ 116 ਡਾਲਰ ਪ੍ਰਤੀ ਬੈਰਲ ਸੀ। ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅਗਸਤ ਤੱਕ, ਰੂਸੀ ਕੱਚੇ ਤੇਲ ਦੀ ਕੀਮਤ ਔਸਤ ਕੱਚੇ ਆਯਾਤ ਬਾਸਕਟ ਕੀਮਤ ਨਾਲੋਂ 6 ਡਾਲਰ ਘੱਟ ਸੀ।

ਮੌਜੂਦਾ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਤੇਲ ਸਪਲਾਇਰ ਇਰਾਕ ਨੇ ਜੂਨ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਰੂਸ ਨਾਲੋਂ 9 ਡਾਲਰ ਪ੍ਰਤੀ ਬੈਰਲ ਘੱਟ ਕੀਮਤ ਵਿਚ ਤੇਲ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਕਰਕੇ ਰੂਸ ਨੂੰ ਪਛਾੜ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ‘ਚ ਕੀਮਤ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਮੰਨੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਭਾਰਤੀ ਬਾਜ਼ਾਰ ਦਾ ਝੁਕਾਅ ਇਰਾਕ ਵੱਲ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ, ਰੂਸ ਭਾਰਤ ਦੇ ਚੋਟੀ ਦੇ ਤੇਲ ਸਪਲਾਇਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਤੀਜੇ ਸਥਾਨ ‘ਤੇ ਖਿਸਕ ਗਿਆ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਕੁੱਲ ਤੇਲ ਲੋੜਾਂ ਵਿੱਚ ਰੂਸ ਦਾ ਯੋਗਦਾਨ 18.2 ਫੀਸਦੀ ਹੈ। ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ 20.8 ਫੀਸਦੀ ਅਤੇ ਇਰਾਕ 20.6 ਫੀਸਦੀ ਯੋਗਦਾਨ ਦੇ ਨਾਲ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਪਰ ਹੈ।

ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਕੀਮਤਾਂ ਵਧਣ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਵੀ ਪੱਛਮੀ ਏਸ਼ੀਆਈ ਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਕੱਚੇ ਤੇਲ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਬਰਕਰਾਰ ਰਹਿਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ। ਇੱਕ ਹੋਰ ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਜਦੋਂ ਕਿ ਇਰਾਕ ਤੋਂ ਦਰਾਮਦ ਸਾਡੀ ਤੇਲ ਖਰੀਦਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦੀ ਰਹੇਗੀ, ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਪੇਚੀਦਗੀਆਂ ਅਤੇ ਇਰਾਕ ਵਿੱਚ ਅਸਥਿਰ ਅੰਦਰੂਨੀ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ, ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਇੱਕ ਵਿਕਲਪਿਕ ਢਾਂਚਾ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ।”  ਸੱਤ ਦੇਸ਼—ਕੈਨੇਡਾ, ਫਰਾਂਸ, ਜਰਮਨੀ, ਇਟਲੀ, ਜਾਪਾਨ, ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਅਤੇ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ—ਸੱਤ ਦਾ ਸਮੂਹ (G7)ਯੂਰਪੀਅਨ ਯੂਨੀਅਨ ਦੇ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਰੂਸੀ ਤੇਲ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰਨ ‘ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦੇ ਰਹੇ ਹਨ।