ਚੀਨ ਨੂੰ ਵੱਡਾ ਝਟਕਾ, ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਨਾਲ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸਮਝੌਤਾ ਕਰੇਗਾ ਪਾਪੂਆ ਨਿਊ ਗਿਨੀ

ਕੈਨਬਰਾ : ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਮਹਾਸਾਗਰ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਪਾਪੂਆ ਨਿਊ ਗਿਨੀ ਨੇ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਨਾਲ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸਮਝੌਤਾ ਕਰਨ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਫ਼ੈਸਲੇ ਨੂੰ ਪੂਰੇ ਇਲਾਕੇ ‘ਚ ਚੀਨ ਦੇ ਵਧਣ-ਫੁੱਲਣ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਦੇ ਉਪਾਅ ਵਜੋਂ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਸੁਰੱਖਿਆ ਸਮਝੌਤੇ ਦਾ ਐਲਾਨ ਪਾਪੂਆ ਨਿਊ ਗਿਨੀ ਅਤੇ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਵਿਚਾਲੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਪੱਧਰੀ ਮੀਟਿੰਗਾਂ ਦੇ ਕਈ ਦੌਰ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਚੀਨ ਨੇ ਕੁਝ ਮਹੀਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਮਹਾਸਾਗਰ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਸੋਲੋਮਨ ਟਾਪੂ ਨਾਲ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸਮਝੌਤਾ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਇਸ ਦੇ ਤਹਿਤ ਚੀਨੀ ਫੌਜ ਨੂੰ ਸੋਲੋਮਨ ਟਾਪੂ ‘ਚ ਰਹਿਣ ਅਤੇ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ‘ਚ ਬਲ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ ਮਿਲ ਗਿਆ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਸੁਲੇਮਾਨ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਹੈ ਕਿ ਉਸਨੇ ਚੀਨੀ ਫੌਜ ਨੂੰ ਰਹਿਣ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਕੁਝ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਸੋਲੋਮਨ ਦੀਪ ਸਮੂਹ ਨੇ ਚੀਨੀ ਦਬਾਅ ਹੇਠ ਅਮਰੀਕੀ ਜੰਗੀ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਕਿਨਾਰੇ ਰੁਕਣ ਦੀ ਬੇਨਤੀ ਨੂੰ ਠੁਕਰਾ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਅਜਿਹੇ ‘ਚ ਖਦਸ਼ਾ ਹੈ ਕਿ ਸੋਲੋਮਨ ਟਾਪੂ ਚੀਨ ਦੇ ਦਬਾਅ ਅੱਗੇ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਝੁਕ ਗਿਆ ਹੈ।
 

ਚੀਨ-ਸੁਲੇਮਾਨ ਸਮਝੌਤੇ ਤੋਂ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਸੀ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ

ਚੀਨ ਅਤੇ ਸੋਲੋਮਨ ਟਾਪੂ ਨਾਲ ਹੋਏ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸਮਝੌਤੇ ਤੋਂ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ। ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਨੇ ਸਿੱਧੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਇਸ ਸਮਝੌਤੇ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਵੱਡਾ ਖ਼ਤਰਾ ਦੱਸਿਆ ਸੀ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਤਿੰਨ ਮਹੀਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਵਿਚ ਸੱਤਾ ਤਬਦੀਲੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਬਣੇ ਪੈਨੀ ਵੋਂਗ ਨੇ ਅਹੁਦਾ ਸੰਭਾਲਦੇ ਹੀ ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਮਹਾਸਾਗਰ ਦੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨਾਲ ਕੂਟਨੀਤਕ ਗੱਲਬਾਤ ਤੇਜ਼ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਉਸਨੇ ਫਿਜੀ, ਸਮੋਆ, ਟੋਂਗਾ, ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਅਤੇ ਸੋਲੋਮਨ ਟਾਪੂ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਦੌਰੇ ਵੀ ਕੀਤੇ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪੈਸੀਫਿਕ ਆਈਲੈਂਡ ਫੋਰਮ ਸੰਮੇਲਨ ਦੌਰਾਨ ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਮਹਾਸਾਗਰ ਦੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਨੇਤਾਵਾਂ ਨਾਲ ਵੀ ਗੱਲਬਾਤ ਜਾਰੀ ਰੱਖੀ।
ਇਹ ਗੱਲਬਾਤ ਹੁਣ ਰੰਗ ਦਿਖਾਉਣ ਲੱਗੀ ਹੈ।

ਪਾਪੂਆ ਨਿਊ ਗਿਨੀ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਇਕ ਹੋਰ ਦੇਸ਼ ਨੇ ਵੀ ਕੀਤਾ ਸਮਝੌਤਾ 

ਪਾਪੂਆ ਨਿਊ ਗਿਨੀ ਨੇ ਨਾ ਸਿਰਫ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਨਾਲ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸਮਝੌਤੇ ‘ਚ ਦਿਲਚਸਪੀ ਦਿਖਾਈ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਟਿਮੋਰ-ਲੇਸਟੇ ਨੇ ਹੁਣੇ-ਹੁਣੇ ਰੱਖਿਆ ਸਹਿਯੋਗ ਸਮਝੌਤੇ ‘ਤੇ ਦਸਤਖ਼ਤ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਪਾਪੂਆ ਨਿਊ ਗਿਨੀ ਦੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਜਸਟਿਨ ਟਾਕਾਚੇਂਕੋ ਨੇ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਦੇਸ਼ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਨਾਲ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸਮਝੌਤੇ ‘ਤੇ ਦਸਤਖ਼ਤ ਕਰਨ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਟਕਾਚੇਂਕੋ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਨਾਲ ਇੱਕ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸਮਝੌਤਾ 2019 ਤੋਂ ਕੰਮ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਪਰ ਇਸ ਨੂੰ ਚੀਨ ਅਤੇ ਸੋਲੋਮਨ ਟਾਪੂ ਵਿਚਕਾਰ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਹੋਏ ਰੱਖਿਆ ਸਮਝੌਤੇ ਤੋਂ ਇੱਕ ਧੱਕਾ ਮਿਲਿਆ ਹੈ।

ਨਵਾਂ ਸਮਝੌਤਾ ਮੌਜੂਦਾ ਸੁਰੱਖਿਆ ਖਾਮੀਆਂ ਨੂੰ ਭਰ ਦੇਵੇਗਾ

2019 ਵਿੱਚ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਅਤੇ ਪਾਪੂਆ ਨਿਊ ਗਿਨੀ ਨੇ ਇੱਕ ਵਿਆਪਕ ਰਣਨੀਤਕ ਅਤੇ ਆਰਥਿਕ ਭਾਈਵਾਲੀ ਸਮਝੌਤੇ ‘ਤੇ ਹਸਤਾਖਰ ਕੀਤੇ। ਇਹ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਸਾਂਝੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਹਿੱਤਾਂ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਦੁਵੱਲੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸੰਧੀ ਵਿਕਸਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਵਚਨਬੱਧ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਇਸ ਸਮਝੌਤੇ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਕੋਈ ਪ੍ਰਗਤੀ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕੀ। ਜਸਟਿਨ ਟਕਾਚੇਂਕੋ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪ੍ਰਸਤਾਵਿਤ ਨਵਾਂ ਸਮਝੌਤਾ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦਾ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਪਾੜੇ ਨੂੰ ਭਰ ਦੇਵੇਗਾ ਅਤੇ ਖੇਤਰੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸਮਝੌਤਿਆਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰੇਗਾ ਜੋ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਕੋਲ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਚਰਚਾ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਪੜਾਅ ‘ਤੇ ਹੈ ਅਤੇ ਖੇਤਰੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦੇ ਮਹੱਤਵ ਦੇ ਕਾਰਨ ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨ ਲਈ ਇਸ ਦਾ ਵਿਸਥਾਰ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਇਸ ਸਾਲ ਦੇ ਅੰਤ ਤੱਕ ਕੀਤੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ ਦਸਤਖ਼ਤ 

ਜਸਟਿਨ ਟਾਕਾਚੇਂਕੋ ਨੇ ਉਮੀਦ ਜਤਾਈ ਕਿ ਇਸ ਸਾਲ ਦੇ ਅੰਤ ਤੱਕ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਨਾਲ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸਮਝੌਤਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਉਸਨੇ ਇਹ ਨਹੀਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਨਵਾਂ ਸਮਝੌਤਾ ਹੋਰ ਖੇਤਰੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸਮਝੌਤਿਆਂ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਪੂਰਕ ਕਰੇਗਾ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਦੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਪੈਨੀ ਵੋਂਗ ਅਤੇ ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ ਰਿਚਰਡ ਮਾਰਲਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਵਧਾਨੀ ਵਰਤੀ ਹੈ। ਵੋਂਗ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਗੱਲਬਾਤ ਅਜੇ ਬਹੁਤ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਪੜਾਅ ‘ਤੇ ਹੈ। ਜਦਕਿ ਮਾਰਲੇਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਾਨੂੰ ਅਜੇ ਵੀ ਸਮਝੌਤੇ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਗੱਲਬਾਤ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ।