ਇਸ ਸਾਲ 29 ਦੇਸ਼ਾਂ ‘ਚ ਮਾਰੇ ਗਏ 115 ਮੀਡੀਆ ਕਰਮੀ: ਰਿਪੋਰਟ

ਜੇਨੇਵਾ : ਇਸ ਸਾਲ ਜਨਵਰੀ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਹੁਣ ਤੱਕ 29 ਦੇਸ਼ਾਂ ‘ਚ 115 ਮੀਡੀਆ ਕਰਮੀਆਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਹੈ, ਜਦਕਿ ਮੀਡੀਆ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਖਤਰਨਾਕ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ‘ਚ ਯੂਕ੍ਰੇਨ ਅਤੇ ਮੈਕਸੀਕੋ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਪਰ ਹਨ।ਜੇਨੇਵਾ ਸਥਿਤ ਅਧਿਕਾਰ ਸੰਸਥਾ ਨੇ ਇਕ ਰਿਪੋਰਟ ‘ਚ ਇਹ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ। ਪ੍ਰੈਸ ਪ੍ਰਤੀਕ ਮੁਹਿੰਮ (PEC) ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਖੇਤਰ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਲਾਤੀਨੀ ਅਮਰੀਕਾ 39 ਪੱਤਰਕਾਰਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਦੇ ਨਾਲ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਸਿਖਰ ‘ਤੇ ਹੈ, ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਯੂਰਪ ਵਿਚ 37, ਏਸ਼ੀਆ ਵਿਚ 30, ਅਫਰੀਕਾ ਵਿਚ ਸੱਤ ਅਤੇ ਉੱਤਰੀ ਅਮਰੀਕਾ ਦੋ ਪੱਤਰਕਾਰ ਮਾਰੇ ਗਏ।

ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਕਿ ਯੂਰਪ ਨੇ ਸਾਬਕਾ ਯੂਗੋਸਲਾਵੀਆ ਵਿੱਚ 1992 ਤੋਂ 1999 ਤੱਕ ਦੀਆਂ ਲੜਾਈਆਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੱਤਰਕਾਰਾਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਖਰਾਬ ਗਿਰਾਵਟ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਕੀਤਾ ਹੈ। 24 ਫਰਵਰੀ ਨੂੰ ਰੂਸੀ ਹਮਲੇ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਹੁਣ ਤੱਕ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 34 ਪੱਤਰਕਾਰ ਪੀੜਤ ਹੋਏ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਅੱਠ ਪੱਤਰਕਾਰ ਡਿਊਟੀ ਦੌਰਾਨ ਮਾਰੇ ਗਏ ਸਨ।ਮੈਕਸੀਕੋ 17 ਪੀੜਤਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਦੂਜੇ ਨੰਬਰ ‘ਤੇ ਆਇਆ, ਘੱਟੋ ਘੱਟ ਸਦੀ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਾਉਂਟਰ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਾਲਾਨਾ ਮੌਤਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਦੇ ਨਾਲ।
ਉਹ ਹਿੰਸਾ ਅਤੇ ਸਜ਼ਾ ਮੁਕਤੀ ਦੇ ਮਾਹੌਲ ਵਿੱਚ ਅਪਰਾਧਿਕ ਗਰੋਹਾਂ ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਸਨ।

ਅੱਠ ਪੀੜਤਾਂ ਨਾਲ ਤੀਜੇ ਸਥਾਨ ‘ਤੇ ਹੈਤੀ, ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਾਕਿਸਤਾਨ (ਛੇ), ਫਿਲੀਪੀਨਜ਼ (ਪੰਜ), ਕੋਲੰਬੀਆ (ਚਾਰ) ਅਤੇ ਭਾਰਤ (ਚਾਰ) ਹੈ।ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼, ਹੋਂਡੂਰਸ, ਇਜ਼ਰਾਈਲ/ਫਲਸਤੀਨ ਅਤੇ ਯਮਨ ਨੇ ਤਿੰਨ-ਤਿੰਨ ਮੀਡੀਆ ਕਰਮੀਆਂ ਦੀ ਮੌਤ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਕੀਤੀ।ਬ੍ਰਾਜ਼ੀਲ, ਚਾਡ, ਇਕਵਾਡੋਰ, ਮਿਆਂਮਾਰ, ਸੋਮਾਲੀਆ, ਸੀਰੀਆ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿਚ ਦੋ-ਦੋ ਮੀਡੀਆ ਮੌਤਾਂ ਦਰਜ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ।ਮੱਧ ਅਫ਼ਰੀਕੀ ਗਣਰਾਜ, ਚਿਲੀ, ਕਾਂਗੋ ਲੋਕਤੰਤਰੀ ਗਣਰਾਜ, ਗੁਆਟੇਮਾਲਾ, ਕਜ਼ਾਕਿਸਤਾਨ, ਕੀਨੀਆ, ਪੈਰਾਗੁਏ, ਰੂਸ, ਸਵੀਡਨ, ਤੁਰਕੀ ਅਤੇ ਵਿਅਤਨਾਮ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ-ਇੱਕ ਪੀੜਤ ਦੇਸ਼ ਸਨ।ਇਸ ਦੌਰਾਨ 2021 ਵਿੱਚ 12 ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਇਸ ਸਾਲ ਹੁਣ ਤੱਕ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਮੀਡੀਆ ਕਰਮੀਆਂ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਜਾਨੀ ਨੁਕਸਾਨ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ।ਹਾਲਾਂਕਿ ਕਈ ਪੱਤਰਕਾਰ ਦੇਸ਼ ਛੱਡ ਕੇ ਭੱਜ ਗਏ ਹਨ।

ਪੀਈਸੀ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਬਲੇਸ ਲੈਂਪੇਨ ਦੇ ਹਵਾਲੇ ਨਾਲ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਕਿ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ (79 ਪੀੜਤਾਂ) ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਮਾਰੇ ਗਏ ਪੱਤਰਕਾਰਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ 45 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਦਾ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਹ ਯੂਕ੍ਰੇਨ ਵਿੱਚ ਯੁੱਧ ਕਾਰਨ ਯੂਰਪ ਵਿੱਚ 2018 ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਮੌਤਾਂ ਦੀ ਸੰਖਿਆ ਹੈ। ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਕਿ ਪਿਛਲੇ ਪੰਜ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਮੈਕਸੀਕੋ ਨੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪੀੜਤਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ (69) ਦਰਜ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਨੇ (44), ਭਾਰਤ ਨੇ (37), ਯੂਕ੍ਰੇਨ ਨੇ (36), ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੇ (34), ਸੀਰੀਆ ਨੇ (24), ਫਿਲੀਪੀਨਜ਼ ਨੇ (21), ਯਮਨ ਨੇ (17), ਹੋਂਡੂਰਸ ਨੇ (13), ਸੋਮਾਲੀਆ ਨੇ (13), ਬ੍ਰਾਜ਼ੀਲ ਨੇ (12) ਅਤੇ ਹੈਤੀ ਨੇ (11) ਪੀੜਤ ਦਰਜ ਕੀਤੇ।ਪੀਈਸੀ ਦੇ ਅੰਕੜਿਆਂ ਅਨੁਸਾਰ 2013 ਤੋਂ 2022 ਤੱਕ 1,135 ਪੱਤਰਕਾਰ ਮਾਰੇ ਗਏ ਜਾਂ 113 ਪ੍ਰਤੀ ਸਾਲ, 2.2 ਪ੍ਰਤੀ ਹਫ਼ਤੇ।