iPhone ਤੇ ਲੱਖਾਂ ਨੌਕਰੀਆਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੁਣ Apple ਭਾਰਤ ‘ਚ ਬਣਾਏਗਾ ਘਰ

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ – ਆਈਫੋਨ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੀ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਤਕਨੀਕੀ ਕੰਪਨੀ ਐਪਲ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ 78,000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਘਰ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਐਪਲ ਨੇ ਪਿਛਲੇ ਢਾਈ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ 150,000 ਸਿੱਧੀਆਂ ਨੌਕਰੀਆਂ ਪੈਦਾ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ। ਹੁਣ ਐਪਲ ਈਕੋਸਿਸਟਮ ਚੀਨ ਅਤੇ ਵੀਅਤਨਾਮ ਵਿੱਚ ਉਦਯੋਗਿਕ ਰਿਹਾਇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਤਰਜ਼ ‘ਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਫੈਕਟਰੀ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਰਿਹਾਇਸ਼ੀ ਸਹੂਲਤਾਂ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਸਰਕਾਰੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਮੁਤਾਬਕ ਐਪਲ ਦੇ ਕੰਟਰੈਕਟ ਨਿਰਮਾਤਾ ਅਤੇ ਸਪਲਾਇਰ ਆਪਣੇ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਲਈ ਘਰ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਫੌਕਸਕਾਨ, ਟਾਟਾ ਅਤੇ ਸੈਲਕੌਂਪ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਇਹ ਘਰ ਜਨਤਕ-ਨਿੱਜੀ ਭਾਈਵਾਲੀ ਤਹਿਤ ਬਣਾਏ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਸ ਯੋਜਨਾ ਤਹਿਤ 78,000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਯੂਨਿਟਾਂ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ 58,000 ਘਰ ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਨੂੰ ਮਿਲਣਗੇ।

ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਘਰ ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਦੇ ਰਾਜ ਉਦਯੋਗ ਪ੍ਰਮੋਸ਼ਨ ਕਾਰਪੋਰੇਸ਼ਨ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਏ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਅਤੇ ਐਸਪੀਆਰ ਇੰਡੀਆ ਵੀ ਘਰ ਬਣਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਸ ਸਕੀਮ ਤਹਿਤ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ 10-15 ਫੀਸਦੀ ਫੰਡ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਵਾਏਗੀ ਜਦਕਿ ਬਾਕੀ ਪੈਸਾ ਸੂਬਾ ਸਰਕਾਰਾਂ ਅਤੇ ਕੰਪਨੀਆਂ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਵਾਏਗੀ। ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਨਿਰਮਾਣ ਅਤੇ ਨਿੱਜੀ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਸੌਂਪਣ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ 31 ਮਾਰਚ, 2025 ਨੂੰ ਖਤਮ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਪੂਰੀ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ।

ਇੱਕ ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ, ‘ਇਸ ਯੋਜਨਾ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਕੁਸ਼ਲਤਾ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਖਾਸ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਪ੍ਰਵਾਸੀ ਮਹਿਲਾ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਦੀ ਉਮਰ 19 ਤੋਂ 24 ਸਾਲ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਹੈ। ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅਜਿਹੀ ਵੱਡੀ ਆਵਾਸ ਯੋਜਨਾ, ਖਾਸ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਔਰਤਾਂ ਲਈ, ਇਕ ਜਗ੍ਹਾ ‘ਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਆਪਣੀ ਕਿਸਮ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਯੋਜਨਾ ਹੈ। ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਮਜ਼ਦੂਰ ਕਿਰਾਏ ‘ਤੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਫੈਕਟਰੀਆਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣ ਲਈ ਘੰਟਿਆਂਬੱਧੀ ਬੱਸਾਂ ਵਿੱਚ ਸਫ਼ਰ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਕਰਮਚਾਰੀ ਔਰਤਾਂ ਹਨ, ਇਸ ਨਾਲ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦੇ ਮੁੱਦੇ ਵੀ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।

ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਅਨੁਸਾਰ ਇਲੈਕਟ੍ਰੋਨਿਕਸ ਉਦਯੋਗ ਸਥਾਨ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਹੈ ਅਤੇ ਕਿਸੇ ਵੱਡੇ ਹਵਾਈ ਅੱਡੇ ਦੇ ਨੇੜੇ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਮਾਲ ਨੂੰ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਬਾਹਰ ਭੇਜਿਆ ਜਾ ਸਕੇ। ਸਰਕਾਰ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਲਈ ਆਰਾਮਦਾਇਕ ਰਿਹਾਇਸ਼ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਹਿੱਸਿਆਂ ਤੋਂ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕਸ ਅਤੇ ਆਈਟੀ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਸਕੱਤਰ ਐਸ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ ਕਿ ਵਰਕਰਾਂ ਨੂੰ ਫੈਕਟਰੀਆਂ ਦੇ ਨੇੜੇ ਚੰਗੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਵਾਲੇ ਘਰ ਦਿੱਤੇ ਜਾਣ।

ਇਹ ਉਤਪਾਦਕਤਾ ਅਤੇ ਕੰਮ ਦੀਆਂ ਸਥਿਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਐਪਲ ਲਈ ਆਈਫੋਨ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਸਪਲਾਇਰ ਫੌਕਸਕਾਨ ਨੂੰ 35,000 ਘਰ ਮਿਲਣਗੇ। ਕੰਪਨੀ ਦੀ ਫੈਕਟਰੀ ਸ਼੍ਰੀਪੇਰੰਬਦੂਰ, ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਵਿੱਚ ਹੈ। Foxconn ਇਸ ਵੇਲੇ 41,000 ਕਾਮਿਆਂ ਨੂੰ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 75% ਔਰਤਾਂ ਹਨ।

ਟਾਟਾ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕਸ ਹੋਸੂਰ ਸਹੂਲਤ ‘ਤੇ ਆਪਣੇ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਲਈ 11,500 ਯੂਨਿਟਾਂ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਟਾਟਾ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਘਰੇਲੂ ਵਰਤੋਂ ਅਤੇ ਨਿਰਯਾਤ ਲਈ ਆਈਫੋਨ ਐਨਕਲੋਜਰਸ   ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਕਰਦਾ ਹੈ। 

ਐਪਲ ਲਈ ਪਾਵਰ ਅਡੈਪਟਰ, ਐਨਕਲੋਜ਼ਰ ਅਤੇ ਮੈਗਨੈਟਿਕਸ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੀ ਸੈਲਕੌਂਪ 3,969 ਹਾਊਸਿੰਗ ਯੂਨਿਟਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੇਗਾ। Apple, Foxconn ਅਤੇ Salcomp ਨੇ ਇਸ ਬਾਰੇ ਸਵਾਲਾਂ ਦਾ ਜਵਾਬ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ। ਭੂ-ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਤਣਾਅ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਚੀਨ ਦੇ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ‘ਚ ਮੰਦੀ ਰਹੀ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਐਪਲ ਭਾਰਤ ‘ਤੇ ਫੋਕਸ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜੋ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਦੂਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਸਮਾਰਟਫੋਨ ਬਾਜ਼ਾਰ ਹੈ।

ਐਪਲ ਨੇ 2017 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਆਈਫੋਨ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਅਗਸਤ 2021 ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ ਪ੍ਰੋਡਕਸ਼ਨ ਲਿੰਕਡ ਇਨਸੈਂਟਿਵ ਸਕੀਮ ਦੇ ਤਹਿਤ ਉਤਪਾਦਨ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਕੀਤਾ। ਕੰਪਨੀ ਆਪਣੇ ਨਵੀਨਤਮ ਆਈਫੋਨ ਮਾਡਲਾਂ ਨੂੰ Foxconn, Wistron ਅਤੇ Pegatron ਰਾਹੀਂ ਅਸੈਂਬਲ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਹੀ ਕੰਪੋਨੈਂਟਸ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਵੀ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ।

ਸੂਤਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਹਾਊਸਿੰਗ ਸਕੀਮ ਐਪਲ ਦੀ ਪਹਿਲ ‘ਤੇ ਬਣਾਈ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। 2020 ਵਿੱਚ ਕਰਨਾਟਕ ਦੇ ਨਰਸਾਪੁਰਾ ਵਿੱਚ ਵਿਸਟ੍ਰੋਨ ਸਹੂਲਤ ਅਤੇ ਦਸੰਬਰ 2021 ਵਿੱਚ ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਵਿੱਚ ਫੌਕਸਕਾਨ ਫੈਕਟਰੀ ਵਿੱਚ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਦੀ ਬੇਚੈਨੀ ਕਾਰਨ ਕੰਮ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਵਿਸਟ੍ਰੋਨ ਦੀ ਮਲਕੀਅਤ ਹੁਣ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਕੋਲ ਆ ਗਈ ਹੈ। ਵਿਸਟ੍ਰੋਨ ਆਪਣੀ ਫੈਕਟਰੀ ਦੇ ਨੇੜੇ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਲਈ ਘਰ ਬਣਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਕੰਪਨੀ ਸਿੱਧੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਲਗਭਗ 27,000 ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਦਿੰਦੀ ਹੈ।