ਕੜਾਕੇ ਦੀ ਠੰਢ ਕਾਰਨ ਦਸੰਬਰ ‘ਚ ਪੈਟਰੋਲ-ਡੀਜ਼ਲ ਦੀ ਵਿਕਰੀ ‘ਚ ਆਈ ਗਿਰਾਵਟ

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ – ਭਾਰਤ ‘ਚ ਕੜਾਕੇ ਦੀ ਠੰਡ ਕਾਰਨ ਈਂਧਨ ਦੀ ਮੰਗ ‘ਚ ਨਰਮੀ ਆਈ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਦਸੰਬਰ ‘ਚ ਪੈਟਰੋਲ ਅਤੇ ਡੀਜ਼ਲ ਦੀ ਵਿਕਰੀ ‘ਚ ਕਮੀ ਆਈ ਹੈ। ਇਹ ਜਾਣਕਾਰੀ ਜਨਤਕ ਖੇਤਰ ਦੀਆਂ ਪੈਟਰੋਲੀਅਮ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਵਿਕਰੀ ਅੰਕੜਿਆਂ ਤੋਂ ਮਿਲੀ ਹੈ। ਪੈਟਰੋਲੀਅਮ ਬਾਜ਼ਾਰ ‘ਤੇ 90 ਫ਼ੀਸਦੀ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਤਿੰਨ ਜਨਤਕ ਖੇਤਰ ਦੀਆਂ ਪੈਟਰੋਲੀਅਮ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੀ ਪੈਟਰੋਲ ਦੀ ਵਿਕਰੀ ਦਸੰਬਰ 2023 ‘ਚ ਇਕ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ 1.4 ਫੀਸਦੀ ਘੱਟ ਕੇ 27.2 ਲੱਖ ਟਨ ਰਹਿ ਗਈ।

ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਡੀਜ਼ਲ ਦੀ ਮੰਗ 7.8 ਫ਼ੀਸਦੀ ਘੱਟ ਕੇ 67.3 ਲੱਖ ਟਨ ‘ਤੇ ਆ ਗਈ। ਟਨ ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਠੰਢ ਦਾ ਮੌਸਮ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਨਾਲ ਵਾਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਏਅਰ ਕੰਡੀਸ਼ਨ ਦੀ ਮੰਗ ਘਟ ਗਈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਬਾਲਣ ਦੀ ਖਪਤ ਵੀ ਘਟ ਗਈ। ਮਹੀਨਾਵਾਰ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ ਪੈਟਰੋਲ ਦੀ ਵਿਕਰੀ ‘ਚ 4.9 ਫ਼ੀਸਦੀ ਦੀ ਗਿਰਾਵਟ ਦਰਜ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਨਵੰਬਰ ‘ਚ 28.6 ਲੱਖ ਟਨ ਦੀ ਖਪਤ ਹੋਈ ਸੀ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਦਸੰਬਰ ‘ਚ ਡੀਜ਼ਲ ਦੀ ਮੰਗ ਵੀ ਨਵੰਬਰ ‘ਚ 67.9 ਲੱਖ ਟਨ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ 0.8 ਫ਼ੀਸਦੀ ਘੱਟ ਰਹੀ। 

ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਖਪਤ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਈਂਧਨ ਡੀਜ਼ਲ ਹੈ, ਜੋ ਖਪਤ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਸਾਰੇ ਪੈਟਰੋਲੀਅਮ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦਾ ਲਗਭਗ 40 ਫ਼ੀਸਦੀ ਹੈ। ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਡੀਜ਼ਲ ਦੀ ਕੁੱਲ ਵਿਕਰੀ ਦਾ 70 ਫ਼ੀਸਦੀ ਹਿੱਸਾ ਆਵਾਜਾਈ ਖੇਤਰ ਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਬਾਲਣ ਦੀ ਘਰੇਲੂ ਖਪਤ ਵਿੱਚ ਗਿਰਾਵਟ ਆਈ ਹੈ। ਅਕਤੂਬਰ ‘ਚ ਪੈਟਰੋਲ ਅਤੇ ਡੀਜ਼ਲ ਦੋਵਾਂ ਦੀ ਮੰਗ ਵਧੀ ਸੀ ਪਰ ਨਵੰਬਰ ‘ਚ ਡੀਜ਼ਲ ਦੀ ਖਪਤ 7.5 ਫ਼ੀਸਦੀ ਘੱਟ ਗਈ।

ਏਅਰਕ੍ਰਾਫਟ ‘ਚ ਵਰਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਈਂਧਨ ਏ.ਟੀ.ਐੱਫ. ਦੀ ਵਿਕਰੀ ਦਸੰਬਰ ‘ਚ ਸਾਲਾਨਾ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ 3.8 ਫ਼ੀਸਦੀ ਵਧ ਕੇ 6,44,900 ਟਨ ਹੋ ਗਈ। ਇਹ ਦਸੰਬਰ 2019 ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਦੀ ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਨਾਲੋਂ 6.5 ਫ਼ੀਸਦੀ ਘੱਟ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਕਾਰਨ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਾਰੀਆਂ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਉਡਾਣਾਂ ਮੁੜ ਸ਼ੁਰੂ ਨਹੀਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ। ਦਸੰਬਰ ‘ਚ ਰਸੋਈ ਗੈਸ (LPG) ਦੀ ਵਿਕਰੀ ਸਾਲਾਨਾ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ 27.3 ਲੱਖ ਟਨ ‘ਤੇ ਲਗਭਗ ਸਥਿਰ ਰਹੀ। ਅੰਕੜੇ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਮਹੀਨਾਵਾਰ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ, ਨਵੰਬਰ ਦੌਰਾਨ ਐਲਪੀਜੀ ਦੀ ਮੰਗ 25.7 ਲੱਖ ਟਨ ਦੀ ਐਲਪੀਜੀ ਖਪਤ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ 6.2 ਫ਼ੀਸਦੀ ਵਧੀ ਹੈ।