ਦੁਨੀਆ ਦਾ 8ਵਾਂ ਅਜੂਬਾ ਬਣਿਆ ਅੰਕੋਰਵਾਟ ਮੰਦਰ
ਕੰਬੋਡੀਆ ਦਾ ਅੰਕੋਰਵਾਟ ਮੰਦਰ ਇਟਲੀ ਦੇ ਪੋਂਪੇਈ ਨੂੰ ਪਛਾੜ ਕੇ ਦੁਨੀਆ ਦਾ 8ਵਾਂ ਅਜੂਬਾ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ 800 ਸਾਲ ਪੁਰਾਣਾ ਮੰਦਰ ਰਾਜਾ ਸੂਰਿਆਵਰਮਨ ਦੂਜੇ ਨੇ ਬਣਾਇਆ ਸੀ। ਅੰਕੋਰਵਾਟ ਮੂਲ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਹਿੰਦੂ ਦੇਵਤਾ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਸੀ ਪਰ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਇਸ ਨੂੰ ਇਕ ਬੋਧੀ ਮੰਦਰ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਇਹ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਮੰਦਰ ਹੈ। ਇਹ ਲਗਭਗ 500 ਏਕੜ ਰਕਬੇ ਵਿੱਚ ਫੈਲਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਅੰਕੋਰਵਾਟ ਯੂਨੈਸਕੋ ਦੀ ਵਿਸ਼ਵ ਵਿਰਾਸਤ ਸਾਈਟ ਲਿਸਟ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਹਿੰਦੂ ਮੰਦਰ ਹੈ। ਮੰਦਰ ਦੀਆਂ ਕੰਧਾਂ ‘ਤੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਹਿੰਦੂ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਵਿੱਚ ਵਰਣਿਤ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਘਟਨਾਵਾਂ ਦੇ ਵਿਸਤ੍ਰਿਤ ਚਿੱਤਰਣ ਹਨ। ਇਹ ਮੰਦਰ ਕਰੀਬ 500 ਏਕੜ ਰਕਬੇ ਵਿੱਚ ਫੈਲਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਅੰਕੋਰਵਾਟ ਮੰਦਰ 12ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਰਾਜਾ ਸੂਰਿਆਵਰਮਨ ਦੂਜੇ ਦੇ ਰਾਜ ਦੌਰਾਨ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਮੂਲ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਇਹ ਮੰਦਰ ਭਗਵਾਨ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਹੈ ਪਰ ਸਮੇਂ ਦੇ ਨਾਲ ਇਹ ਬੋਧੀ ਮੰਦਰ ‘ਚ ਤਬਦੀਲ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਮੰਦਰ ਦਾ ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਤੋਂ ਬੁੱਧ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲੀ ਇਸ ਦੀਆਂ ਕੰਧਾਂ ‘ਤੇ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਨੱਕਾਸ਼ੀ ‘ਚ ਸਪੱਸ਼ਟ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਹਿੰਦੂ ਮਿਥਿਹਾਸ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਬੋਧੀ ਕਹਾਣੀਆਂ ਦੇ ਦ੍ਰਿਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਪੁਰਾਣੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਮੰਦਰ ਦਾ ਨਾਂ ‘ਯਸ਼ੋਧਰਪੁਰ’ ਸੀ।
ਅੰਕੋਰਵਾਟ ਮੰਦਰ ਨੂੰ ਇਸ ਦੀ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਇਮਾਰਤਸਾਜ਼ੀ ਕਾਰਨ ਦੁਨੀਆ ਦਾ 8ਵਾਂ ਅਜੂਬਾ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। 500 ਏਕੜ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਫੈਲਿਆ ਇਹ ਮੰਦਰ ਚਾਰੋਂ ਪਾਸਿਓਂ ਇਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਮਜ਼ਬੂਤ ਚਾਰਦੀਵਾਰੀ ਨਾਲ ਘਿਰਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਮੰਦਰ ਦੇ ਕੇਂਦਰੀ ਕੰਪਲੈਕਸ ਵਿੱਚ 5 ਕਮਲ ਦੇ ਆਕਾਰ ਦੇ ਗੁੰਬਦ ਹਨ, ਜੋ ਮੇਰੂ ਪਰਬਤ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਮੰਦਰ ਦੀਆਂ ਕੰਧਾਂ ਦੀ ਸਜਾਵਟ ਕਾਫ਼ੀ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਖਮੇਰ ਕਲਾਸੀਕਲ ਸ਼ੈਲੀ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।
ਮੰਦਰ ਦੇ ਮੂਲ ਸਿਖਰ ਦੀ ਉਚਾਈ ਲਗਭਗ 64 ਮੀਟਰ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਮੰਦਰ ‘ਚ 8 ਹੋਰ ਚੋਟੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਉਚਾਈ 54 ਮੀਟਰ ਹੈ। ਪੂਰਾ ਮੰਦਰ 3.5 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਲੰਬੀ ਪੱਥਰ ਦੀ ਕੰਧ ਨਾਲ ਘਿਰਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੇ ਬਾਹਰ 30 ਮੀਟਰ ਖੁੱਲ੍ਹੀ ਥਾਂ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 190 ਮੀਟਰ ਚੌੜੀ ਖੱਡ ਹੈ। ਖੱਡ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰਨ ਲਈ ਪੱਥਰ ਦੇ ਪੁਲ ਬਣਾਏ ਗਏ ਹਨ। ਪੱਛਮ ਵਾਲੇ ਪਾਸੇ ਬਣੇ ਇਸ ਪੁਲ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮੰਦਰ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾਲ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਦੁਆਰ ਮਿਲਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੀ ਚੌੜਾਈ ਲਗਭਗ 1,000 ਫੁੱਟ ਹੈ। ਅੰਕੋਰਵਾਟ ਇਕਲੌਤਾ ਮੰਦਰ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਤ੍ਰਿਏਕ ਦੀਆਂ ਮੂਰਤੀਆਂ ਭਾਵ ਬ੍ਰਹਮਾ, ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਅਤੇ ਮਹੇਸ਼ ਇਕੱਠੇ ਸਥਾਪਤ ਹਨ।