27 ਜਨਵਰੀ ਤੋਂ ਬਦਲਣਗੇ ਸ਼ੇਅਰ ਬਾਜ਼ਾਰ ਦੇ ਨਿਯਮ
![](http://mehakewattan.com/wp-content/uploads/2023/01/2023_1image_12_43_566597904shmbsense-ll.jpg)
ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ – 27 ਜਨਵਰੀ 2023 ਤੋਂ ਭਾਰਤੀ ਸਟਾਕ ਮਾਰਕੀਟ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਸੈਟਲਮੈਂਟ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੇ ਲਾਗੂ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸੈਟਲਮੈਂਟ ਦੀ ਮਿਆਦ ਘੱਟ ਜਾਵੇਗੀ। ਮਾਰਕੀਟ ਰੈਗੂਲੇਟਰ ਸੇਬੀ ਨੇ ਟੀ 1 (ਟ੍ਰੇਡ 1 ਦਿਨ) ਸੈਟਲਮੈਂਟ ਸਾਇਕਲ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਤਹਿਤ ਹੁਣ ਸ਼ੇਅਰਾਂ ਦਾ ਵਪਾਰ ਇਕ ਦਿਨ ‘ਚ ਨਿਪਟਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇਸ ਨੂੰ ਜਨਵਰੀ 2022 ਵਿਚ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾਈ ਗਈ ਸੀ ਪਰ ਹੁਣ ਇਹ ਦੋ ਦਿਨ ਬਾਅਦ ਭਾਵ 27 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਮੌਜੂਦਾ ਸਿਸਟਮ
ਮੌਜੂਦਾ ਸਮੇਂ ਵਿਚ ਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਅਪ੍ਰੈਲ 2003 ਤੋਂ T+2 ਸੈਟਲਮੈਂਟ ਸਾਇਕਲ ਲਾਗੂ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਖ਼ਾਤੇ ਵਿਚ ਪੈਸਾ ਪਹੁੰਚਣ ਵਿਚ 48 ਘੰਟੇ ਦਾ ਸਮਾਂ ਲਗਦਾ ਹੈ। T+1 ਸੈਟਲਮੈਂਟ ਸਿਸਟਮ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਫੰਡ ਅਤੇ ਸ਼ੇਅਰਾਂ ਵਿਚ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਰੋਲ ਕਰਕੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਟ੍ਰੇਡਿੰਗ ਕਰਨ ਦਾ ਵਿਕਲਪ ਦੇਵੇਗਾ। ਸੈਟਲਮੈਂਟ ਚੱਕਰ ਉਦੋਂ ਹੀ ਪੂਰਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਸ਼ੇਅਰ ਖਰੀਦਦਾਰ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਖਰੀਦਦਾਰ ਦੁਆਰਾ ਪੈਸੇ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਬੰਦੋਬਸਤ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਅਜੇ ਵੀ ਟੀ-2 ਦੇ ਰੋਲਿੰਗ ਸੈਟਲਮੈਂਟ ਦੇ ਨਿਯਮ ‘ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਹੈ। ਟੀ 1 ਨਿਯਮਾਂ ਦੇ ਲਾਗੂ ਹੋਣ ਨਾਲ ਬਾਜ਼ਾਰ ‘ਚ ਤਰਲਤਾ ‘ਚ ਵਾਧਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਪਹਿਲਾਂ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ T3 ਸੈਟਲਮੈਂਟ ਸਾਇਕਲ ਚਲ ਰਿਹਾ ਸੀ।
![](http://mehakewattan.com/wp-content/uploads/2023/07/ALL-ADDS-2023_page-0001-1638x2048-1.jpg)
ਪੈਸੇ ਦੀ ਮੂਵਮੈਂਟ ਵਿੱਚ ਆਵੇਗੀ ਤੇਜ਼ੀ
ਸਟਾਕ ਮਾਰਕੀਟ ਦੀ ਰੈਗੂਲੇਟਰੀ ਸੰਸਥੀ ਸੇਬੀ ਅਨੁਸਾਰ, ਨਵੇਂ ਸਾਲ ਤੋਂ ਕੋਈ ਵੀ ਸਟਾਕ ਐਕਸਚੇਂਜ ਸਾਰੇ ਸ਼ੇਅਰਧਾਰਕਾਂ ਲਈ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸ਼ੇਅਰ ਲਈ ਟੀ1 ਸੈਟਲਮੈਂਟ ਚੱਕਰ ਚੁਣ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਸਰਲ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਸਮਝੋ, ਤੁਹਾਨੂੰ ਸ਼ੇਅਰ ਵੇਚਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਾਰੋਬਾਰੀ ਦਿਨ ਦੇ ਇੱਕ ਦਿਨ ਬਾਅਦ ਹੀ ਪੈਸੇ ਮਿਲਣਗੇ। ਇਹ ਛੋਟਾ ਸੈਟਲਮੈਂਟ ਸਾਇਕਲ ਵਧੇਰੇ ਸੁਵਿਧਾਜਨਕ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਹ ਇਸ ਲਈ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਪੈਸੇ ਦੇ ਰੋਟੇਸ਼ਨ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ ਕਰੇਗਾ। ਅਗਸਤ 2021 ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਵਿੱਚ, ਸੇਬੀ ਨੇ ਇਸਦੇ ਲਈ ਮਾਹਰਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਪੈਨਲ ਬਣਾਇਆ ਸੀ, ਜੋ T2 ਦੀ ਬਜਾਏ T1 ਸਾਇਕਲ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਦੀਆਂ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ ‘ਤੇ ਰਿਪੋਰਟ ਪੇਸ਼ ਕਰਨੀ ਸੀ।
ਵਧੇਗੀ ਨਕਦੀ ਦੀ ਉਪਲੱਬਧਤਾ
ਮੌਜੂਦਾ ਸਮੇਂ T+2 ਸੈਟਲਮੈਂਟ ਸਾਇਕਲ ਤਹਿਤ ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਕਿਸੇ ਸ਼ੇਅਰ ਭਾਵ ਸਟਾਕ ਦੀ ਖ਼ਰੀਦਦਾਰੀ ਕਰਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਤੁਹਾਡੇ ਖ਼ਾਤੇ ਵਿਚ ਇਹ ਦੋ ਦਿਨ ਬਾਅਦ ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। T+1 ਵਿਵਸਥਾ ਦੇ ਲਾਗੂ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਕ ਹੀ ਦਿਨ ਵਿਚ ਸ਼ੇਅਰ ਤੁਹਾਡੇ ਖ਼ਾਤੇ ਵਿਚ ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਹੋ ਜਾਣਗੇ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਸ਼ੇਅਰ ਵੇਚਦੇ ਵੀ ਹੋ ਤਾਂ ਉਸ ਦੇ ਪੈਸੇ ਵੀ ਤੁਹਾਡੇ ਖ਼ਾਤੇ ਵਿਚ 24 ਘੰਟਿਆ ਅੰਦਰ ਆ ਜਾਣਗੇ।
ਇਹ ਨਿਯਮ ਲਾਗੂ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬਾਜ਼ਾਰ ਦਾ ਵਾਲਿਊਮ ਵਧੇਗਾ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਮਾਹਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਸਿਸਟਮ ਦੇ ਲਾਗੂ ਹੋਣ ਨਾਲ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿਚ ਉਤਰਾਅ-ਚੜ੍ਹਾਅ ਵਧਣ ਦਾ ਖ਼ਦਸ਼ਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਸੇਬੀ ਦੇ ਇਸ ਕਦਮ ਨਾਲ ਕਾਰਪੋਰੇਟ ਅਤੇ FIIs,DIIs ਵਰਗੇ ਵੱਡੇ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਤਰਲਤਾ ਮਿਲ ਸਕੇਗੀ।