ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ : ਤਾਲਿਬਾਨ ਨੇ ਮਹਿਲਾ ਕਾਰਕੁਨਾਂ, ਪੱਤਰਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਕੀਤਾ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰ

ਕਾਬੁਲ : ਤਾਲਿਬਾਨ ਨੇ ਪੱਛਮੀ ਕਾਬੁਲ ਦੇ ਹਜ਼ਾਰਾ ਇਲਾਕੇ ਦੇ ਚਾਰ ਪੁਰਸ਼ਾਂ ਸਮੇਤ ਮਹਿਲਾ ਪੱਤਰਕਾਰਾਂ ਅਤੇ ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰ ਕਾਰਕੁਨਾਂ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਵੀਰਵਾਰ ਨੂੰ ਦਸ਼ਤ-ਏ-ਬਰਚੀ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਆਯੋਜਿਤ ਇੱਕ ਮਹਿਲਾ ਪ੍ਰੈਸ ਕਾਨਫਰੰਸ ਵਿੱਚ ਘੁਸਪੈਠ ਕਰਕੇ ਵਿਘਨ ਪਾਇਆ। ਖਾਮਾ ਪ੍ਰੈਸ ਦੁਆਰਾ ਇਹ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ। ਖਾਮਾ ਪ੍ਰੈਸ ਮੁਤਾਬਕ ਅੱਤਵਾਦੀ ਸੰਗਠਨ ਨੇ ਸਮਾਗਮ ਵਿੱਚ ਵਿਘਨ ਪਾਇਆ ਅਤੇ ਮਹਿਲਾ ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਅਣਦੱਸੀ ਥਾਂ ‘ਤੇ ਲੈ ਗਏ।

ਇੱਕ ਸਥਾਨਕ ਮੀਡੀਆ ਸਰੋਤ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਜਿਸ ਨੇ ਨਾਮ ਗੁਪਤ ਰੱਖਣ ਦੀ ਸ਼ਰਤ ‘ਤੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਤਾਲਿਬਾਨ ਨੇ ਔਰਤਾਂ ਦੁਆਰਾ ਆਯੋਜਿਤ ਪ੍ਰੈਸ ਕਾਨਫਰੰਸ ਵਿੱਚ ਘੁਸਪੈਠ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਜ਼ਬਰਦਸਤੀ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮੋਬਾਈਲ ਫੋਨ ਖੋਹਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਅਹਾਤੇ ਨੂੰ ਘੇਰ ਲਿਆ। ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੀ ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀ ਲਈ ਮੂਵਮੈਂਟ ਆਫ ਚੇਂਜ ਦੀ ਸੰਸਥਾਪਕ ਅਤੇ ਅਫਗਾਨ ਸ਼ਾਂਤੀ ਵਾਰਤਾ ਵਫਦ ਦੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਫੌਜ਼ੀਆ ਕੂਫੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰ ਕਾਰਕੁਨਾਂ ਦੀ ਮਨਮਾਨੀ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰੀ ਲਈ ਤਾਲਿਬਾਨ ਨੂੰ ਜਵਾਬਦੇਹ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਕੂਫੀ ਨੇ ਅੱਗੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਸਭ ਖ਼ਤਮ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ; ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਨਾਗਰਿਕ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਭਾਗੀਦਾਰੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ ਹੈ। ਵਧੇਰੇ ਦਬਾਅ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਵਧੇਰੇ ਵਿਰੋਧ ਹੋਵੇਗਾ। ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸਖ਼ਤ ਚੋਣ ਕਰਨ ਲਈ ਨਾ ਧੱਕੋ।

ਰਿਪੋਰਟਰਜ਼ ਵਿਦਾਊਟ ਬਾਰਡਰਜ਼ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਤਾਲਿਬਾਨ ਦੇ ਕਬਜ਼ੇ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਸਰਗਰਮ 547 ਮੀਡੀਆ ਆਉਟਲੈਟਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸਿਰਫ 328 ਅਜੇ ਵੀ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਤਾਲਿਬਾਨ ਦੇ ਸੱਤਾ ਵਿਚ ਆਉਣ ਮਗਰੋਂ 219 ਪ੍ਰਿੰਟ, ਵਿਜ਼ੂਅਲ ਅਤੇ ਓਰਲ ਆਉਟਲੈਟਸ ਬੰਦ ਹੋ ਗਏ ਹਨ।ਸਾਊਥ ਏਸ਼ੀਅਨ ਮੀਡੀਆ ਸੋਲੀਡੈਰਿਟੀ ਨੈੱਟਵਰਕ (SAMSN) ਦੀ ਇਕ ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ ਅੱਤਵਾਦੀ ਸੰਗਠਨ ਦੇ ਸੱਤਾ ਸੰਭਾਲਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 45 ਫੀਸਦੀ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪੱਤਰਕਾਰਾਂ ਨੇ ਨੌਕਰੀ ਛੱਡ ਦਿੱਤੀ ਹੈ।ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਮੀਡੀਆ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਲਗਾਤਾਰ ਵਧਦੀਆਂ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਨੇ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ (UN) ਅਤੇ ਕਮੇਟੀ ਟੂ ਪ੍ਰੋਟੈਕਟ ਜਰਨਲਿਸਟਸ (CPJ) ਦੁਆਰਾ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰੀਆਂ ਦੀ ਨਿੰਦਾ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਤਾਲਿਬਾਨ ਨੂੰ ਸਥਾਨਕ ਪੱਤਰਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਕਰਨਾ ਬੰਦ ਕਰਨ ਅਤੇ ਲਗਾਤਾਰ ਨਜ਼ਰਬੰਦੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਬੋਲਣ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਨੂੰ ਦਬਾਉਣ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਵਿਆਪਕ ਆਲੋਚਨਾ ਕੀਤੀ ਹੈ।

ਤਾਲਿਬਾਨ ਨੇ ਅਗਸਤ ਵਿੱਚ ਸੱਤਾ ਸੰਭਾਲਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਮੂਹ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਨਿਊਜ਼ ਕਾਨਫਰੰਸ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ, ਮੀਡੀਆ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਲਈ ਮੁਆਫ਼ੀ ਦਾ ਵਾਅਦਾ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਕਾਰਕੁਨਾਂ, ਸਾਬਕਾ ਸਰਕਾਰੀ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਪੱਤਰਕਾਰਾਂ ਸਮੇਤ ਹੋਰਾਂ ਨੂੰ ਬਦਲੇ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਜਾਰੀ ਹੈ।ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਅਫਗਾਨ ਸ਼ੀਆ ਹਜ਼ਾਰਾ ਦਾ ਹਿੰਸਕ ਜ਼ੁਲਮ ਇੱਕ ਸਦੀ ਤੋਂ ਵੀ ਵੱਧ ਪੁਰਾਣਾ ਹੈ ਪਰ ਤਾਲਿਬਾਨ ਦੇ ਅਧੀਨ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਬੇਮਿਸਾਲ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ ਹੈ।ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਤਾਲਿਬਾਨ ਦੇ ਕਬਜ਼ੇ ਵਿਚ ਆਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹਜ਼ਾਰਾ ਪੂਜਾ ਘਰਾਂ, ਸਕੂਲਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਜਨਤਕ ਥਾਵਾਂ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਸਿਲਸਿਲਾ ਤੇਜ਼ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ‘ਚ ਇਸਲਾਮਿਕ ਸਟੇਟ ਆਫ ਖੁਰਾਸਾਨ ਨੇ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ 13 ਹਮਲਿਆਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਲਈ ਹੈ।ਇਨ੍ਹਾਂ ਹਮਲਿਆਂ ਵਿਚ ਲਗਭਗ 700 ਲੋਕ ਮਾਰੇ ਗਏ ਜਾਂ ਜ਼ਖਮੀ ਹੋਏ ਹਨ।